Historie
Noordhorn
De kerk van Noordhorn is waarschijnlijk gebouwd in de dertiende eeuw, aangezien gebruik is gemaakt van bakstenen. De eenvoudige, rechthoekige zaalkerk is gelegen op een van zuid naar noord gerichte zandrug in het Groningse Westerkwartier, die in het begin van onze jaartelling nog was omgeven door een moeras en door de zee. In de zuidoostelijke hoek van het kerkgebouw bevindt zich als overblijfsel van de Rooms-Katholieke eredienst nog de zogenaamde piscina. Dit was de nis waarin de priester zijn handen waste en waarin hij het liturgisch vaatwerk kon afspoelen. Nadat de Spaanse bezetting van de stad Groningen in juli 1594 door prins Maurits van Oranje ongedaan was gemaakt, ging de gehele provincie met behulp van het zogenaamde over tot de ‘nieuwe’ geloofsrichting, namelijk die van de Hervorming. In 1610 kreeg Noordhorn zijn eerste Hervormde predikant, in de persoon van ds. Gerhard Johannes.
Het interieur van ons kerkgebouw wordt versierd door een rijk van houtsnijwerk voorziene preekstoel die dateert uit het jaar 1718, en door een vijftal zogenaamde ‘herenbanken’, waarvan de meeste zijn vervaardigd in de zeventiende en de achttiende eeuw. Bijzonder is ook de avondmaalstafel uit het midden van de zeventiende eeuw. In 1898 werd voor het eerst een orgel in gebruik genomen ter ondersteuning van de gemeentezang. Het orgel is in 2019 grondig gerestaureerd.
Tot behoud van de Hervomde kerk van Noordhorn is er een aantal jaren geleden een stichting opgericht. Donateurs, bestaande uit leden en niet-leden van onze gemeente, dragen jaarlijks een klein bedrag bij aan de instandhouding van dit beeldbepalende gebouw in het midden van het dorp. Voor contact met de secretaris van de stichting, klik hier.
Saaksum
Het dorp Saaksum komt reeds voor op een vijftiende-eeuwse lijst van kerspelen in het bisdom Munster. Er zijn nog oudere gegevens: het zegel van Humsterland, gehecht aan een oorkonde van 9 september 1361 vertoont drie kerken, die naar alle waarschijnlijkheid de Rooms katholieke parochies Oldehove, Niehove en Saaksum voorstellen. In 1849 werd de oude kerk van Saaksum wegens bouwvalligheid afgebroken, maar bleef de oude toren gespaard. De preekstoel dateert uit de zeventiende eeuw, terwijl in 1933 het huidige pijporgel werd aangeschaft. Voordien had de kerk een harmonium. Het orgel is afkomstig uit Dordrecht. Over de kerkelijke geschiedenis van Saaksum is weinig bekend. De kerk was volgens een akte gewijd aan St. Katharina. Na de Reformatie kreeg Saaksum in 1619 een eigen predikant en heeft die behouden tot 1968.
Hervormde streekgemeente
In het jaar 1969 zijn de hervormde gemeenten van Noordhorn en Saaksum bijeengebracht in een zogenaamde combinatie van gemeenten. Op het moment van de vorming van deze combinatie behoorde daar ook de hervormde gemeente van Niezijl toe. Deze heeft zich na 1 januari 1991 gevoegd bij de Hervormde gemeente van Grijpskerk. Doordat het ledenbestand van de hervormde gemeente van Saaksum vergrijsde en het moeilijker werd om te voorzien in de ambten die de kerkorde voorschrijft, is in het jaar 2013 besloten over te gaan tot de vorming van een zogenaamde streekgemeente. De hervormde gemeente van Saaksum is op deze datum omgevormd tot een zogenaamde ‘huisgemeente’. De streekgemeente wordt sindsdien gediend door een streekkerkenraad, waarvan de leden afkomstig kunnen zijn uit beide gemeenten. Aan één van de kerkenraadsleden is in het bijzonder het contact met de huisgemeente toevertrouwd.
Al eeuwen lang is er dus in Noordhorn en Saaksum een kerk waar het Evangelie verkondigd wordt. Wij zijn onze God daar dankbaar voor, en willen ook in de toekomst hier Zijn Woord laten klinken.
